Gdynia, 1 marca 1999
gwiazda
MN 12
Rada Języka Polskiego
Wydział I PAN
W związku z nagminnie stosowaną odmianą rzeczowników gwiazda oraz ofiara (w zdaniach dotyczących ludzi) typu –
Znakomitej gwieździe muzyki młodzieżowej towarzyszyły tłumy fanów
*
Ofierze wypadku udzielono pierwszej pomocy
proponuję (w powyższych przykładach)
używanie formy gwieździe, ofierze
uznać za niewłaściwe,
albo (przynajmniej) niżej przedstawioną propozycję uznać za poprawną.
Jeżeli gwiazdą lub ofiarą jest człowiek, to proponuję zastosować zasadę odnoszącą się do odmiany nazwisk (Gwiazda-Gwiaździe, Ofiara-Ofiarze), zatem
gwiazda - gwiaździe, ofiara - ofiarze
Wobec powyższego, cytowane zdania winny brzmieć –
Znakomitej gwiaździe muzyki młodzieżowej towarzyszyły tłumy fanów
*
Ofiarze wypadku udzielono pierwszej pomocy.
Jeśli gwiazdą lub ofiarą jest zwierzę lub inny rzeczownik żywotny o konkretnym imieniu, to również dopuszczalne byłoby użycie proponowanej formy. Powyższa zasada winna być także stosowana w przypadku, kiedy omawiany ulubieniec ma na imię Gwiazda lub Ofiara.
Jeśli jednak ktoś przebierze się na bal kostiumowy za gwiazdę lub otrzyma rolę teatralną Gwiazdy (w obu przypadkach w znaczeniu astronomicznym), to celownik przybierze popularniejszą formę – gwieździe, Gwieździe.
Oczywiście, jeśli kogoś (dosłownie lub w przenośni) złożymy, to wyłącznie w ofierze... (złożyć w ofierze, dać na ofiarę – nazwy czynności, ale ukraść ofiarze).
Jeśli wyrażamy się pogardliwie o ofermie, to raczej – daj spokój tej ofierze!
Reasumując – w przypadku przedmiotu stosujmy gwieździe, ofierze, zaś w przypadku osoby użyjmy gwiaździe, ofiarze.
Z poważaniem Mirosław Naleziński
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz