MN 7 Gdynianka

                                               Gdynia, 13 grudnia 1998

Gdynianka

MN 7

Rada  Języka  Polskiego

Wydział  I  PAN

Obecna zasada mówi, że nazwy mieszkańców miast, wsi, osiedli pisze się małą literą, zaś nazwy mieszkańców regionów, prowincji, stanów, państw, krajów, krain historycznych, wysp i pozostałych kategorii geograficznych pisze się od dużej litery. Oznacza to, że piszemy andorczyk a. Andorczyk, ateńczyk a. Ateńczyk, berlińczyk a. Berlińczyk, brandenburczyk a. Brandenburczyk, koryntyjczyk a. Koryntyjczyk, kuwejtczyk a. Kuwejtczyk, liberyjczyk a. Liberyjczyk, luksemburczyk albo Luksemburczyk, łowiczanin a. Łowiczanin,  monakijczyk a. Monakijczyk, meksykanin a. Meksykanin, nowojorczyk a. Nowojorczyk, orleańczyk a. Orleańczyk, panamczyk a. Panamczyk, singapurczyk a. Singapurczyk, poznaniak a. Poznaniak (lub poznańczyk a. Poznańczyk lub poznanin a. Poznanin),  rzymianin a. Rzymianin, spartanin a. Spartanin...(Czyżby przed wojną sopocianie byli Gdańszczanami w Wolnym Mieście Gdańsku?). Ponieważ było (już historia), jest i - być może - jeszcze będzie wiele państw-miast, przeto wspomniany  dualizm w pisowni niektórych nazw mieszkańców jest  znacznym utrudnieniem dla Polaków i cudzoziemców zgłębiających tajniki trudnego (i bez tego!) naszego języka. W innych językach nie ma aż tak oryginalnej zasady. Nie bardzo też wiadomo, dlaczego w demokratycznym kraju opisujemy niektórych obywateli dużą literą, zaś innych tylko małą... Nie jest znana geneza owego dualizmu: kto i czym kierował się ustalając rzeczony językowy dziwoląg.

Poniżej pozwoliłem sobie wynotować (Słownik ortograficzny języka polskiego pod redakcją Mieczysława Szymczaka, PWN, Warszawa 1981) szereg nazw mieszkanek rozmaitych geograficznych obszarów. Konia z rzędem temu, kto podczas odczytywania nazw niewątpliwych dam, bezbłędnie określi wielkości pierwszych liter... Jeśli mieszka w kilkunastomilionowym mieście, opisuje się ją małą literą, ale jeśli jest jedyną mieszkanką -zatem już nie bezludnej wyspy - honorujemy ją wielką literą...

ałmatka, Ałtajka, Amharka, ammanka, Andegawenka, Apulijka, asuanka, Asyryjka, Awarka, bakijka, Balijka, Banglijka, Baskijka, bazylejka, Beduinka, bejrutka, Bengalka, bernenka, Bhutanka, Białorusinka, białostoczanka, Brabantka, Bretonka, Brytyjka, Bukowinka, Chinka, czorsztynianka, Czuwaszka, Dahomejka, dąbrowianka, delhijka, erewanka, Estonka, Etruska, Filipinka, Finka, Frankonka, Galijka, gdynianka, genuenka, Ghanka, hanojka, Hawajka, hawanka, Hinduska, Iberyjka, Inflantka, Jakutka, Jamajka, Jawajka, Judejka, kabulka, Kabylka, Kananejka, Karaibka, Karelka, Kaszubka, kocczanka, kolnianka, kopenhażanka, Koptyjka, książanka, Kurlandka, Lakonka, Lankijka, Laponka, Lechitka, lizbonka, Lombardka, londynka, Lotarynka, Lozanka, lublanka, Madziarka, Malajka, malborka, Maledywka, Malgaszka, Maltanka, marburka, marsylianka, maskatka, Mesenka, mesynka, modenka, Mongołka, moskwianka, Multanka, Nepalka, Niemka, Nigerka, nikozyjka, norymberka, Nowogwinejka, nowohucianka, Nubijka, Omanka, oranka, Osetyjka,  ostendka, Palestynka, Papuaska, Patagonka, pekinka, phenianka, Polka, Pontyjka, Portorykanka, Prasłowianka, przemyślanka, rawianka, rudzianka, Rumunka, ryżanka, Saharyjka, sajgonka, Samarytanka, Samoanka, Sardynka, Sarmatka, Senegalka, sławnianka, Słowenka, Słowianka, sofijka, strasburka, Styryjka, Sundajka, Sycylijka, Syjamka, Syryjka, Szkotka, sztokholmka, Szwabka, Ślązaczka, Tadżyjka, Tajwanka, tangerka, Tanzanka, Tasmanka, taszkientka, teheranka, tiranka, Togijka, tokijka, toledanka, triestenka, Trojanka, tucholanka, tulonka, tunetanka, turczanka, Turczynka, Turkmenka, turynka, Tybetanka, Tyrolka, Udmurtyjka, ułanbatorka, Uzbejka, Walijka, Walonka, wałczanka, Warmiaczka, warszawianka, Watykanka, wersalka, Westfalka, Węgierka, wiedenka, Wietnamka, wilnianka, Wirtemberka, włochowianka, Włoszka, wołgogradka, Wołoszka, wrześnianka, zabrzanka, zakopianka, Zambijka, zamościanka, zaporożanka, zgierzanka, Żydówka.

Wobec powyższego

proponuję ujednolicić pisownię -

wszystkie nazwy mieszkańców piszemy dużą literą niezależnie od kategorii geograficznej miejsca ich zamieszkiwania.

Z poważaniem                                                            Mirosław Naleziński